Η Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό καθιερώθηκε στη συνδιάσκεψη του ΟΗΕ σχετικά με το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, που πραγματοποιήθηκε στο Ρίο Ντε Ζανέιρο της Βραζιλίας το 1992. Τη σχετική απόφαση πήρε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 22 Δεκεμβρίου του 1992, που όρισε την 22α Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό.
Το νερό είναι ένα από τα σημαντικότερα αγαθά, καθοριστικός παράγοντας για τη ζωή του ανθρώπου. Γύρω από θάλασσες και ποτάμια, συναντούμε τους πιο σπουδαίους αρχαίους πολιτισμούς. Στην αρχαία Ελλάδα, το νερό λατρεύονταν ως θεότητα ενώ σε πολλές μεταγενέστερες θρησκείες αποτελεί σύμβολο εξαγνισμού και αναγέννησης.
Το απαραίτητο για τη ζωή μας αυτό αγαθό, το οποίο προσφέρει η φύση, έχει δυστυχώς καταστεί πολυτέλεια, για τεράστιο κομμάτι του παγκόσμιου πληθυσμού, το οποίο ζει σε συνθήκες εξαθλίωσης ή πεθαίνει καθημερινά, λόγω της λειψυδρίας.
Η κλιματική αλλαγή, το τεράστιο ποσοστό αστικών λυμάτων και βιομηχανικών αποβλήτων που καταλήγουν στη φύση, ο υπερπληθυσμός και η – σε όλα τα επίπεδα- βίαιη επέμβαση του ανθρώπου στο περιβάλλον, είναι κάποιοι μόνο από τους παράγοντες που δημιούργησαν και εντείνουν το πρόβλημα.
Το Νερό, ο επονομαζόμενος και λευκός χρυσός, πηγή ζωής για τον άνθρωπο, βρίσκεται ανισομερώς κατανεμημένο στον πλανήτη.
46 χώρες κινδυνεύουν με πόλεμο και 56 με πολιτική αστάθεια εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών!
Το 1/6 του πληθυσμού της γης, δηλαδή πάνω από 1 δισεκατομμύριο ψυχές, δεν έχουν πρόσβαση σε υδάτινες πηγές.
1,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι πίνουν νερό από μη ασφαλείς πηγές.
2,5 δισεκατομμύρια στερούνται και των πλέον βασικών συνθηκών υγιεινής.
400.000.000 εκατομμύρια παιδιά, σχεδόν το 1/5 των παιδιών του κόσμου, στερούνται ακόμη και την ελάχιστη ποσότητα καθαρού νερού που χρειάζονται για να ζήσουν.
5 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες σχετιζόμενες με μολυσμένα ύδατα, 10 φορές περισσότεροι από αυτούς που σκοτώνονται κάθε χρόνο σε πολέμους.
300 σημεία σ’ όλο τον πλανήτη είναι δυνητικά πεδία συγκρούσεων σχετικά με το νερό, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Οι προβλέψεις για τα επόμενα χρόνια είναι εξαιρετικά δυσοίωνες με ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού, να απειλείται από έλλειψη νερού.
Με σκοπό την ευαισθητοποίηση, σε παγκόσμιο επίπεδο, για το θέμα, αλλά και την υπενθύμιση της σημαντικότητας του νερού, καθιερώθηκε η 22α Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό, από τη συνδιάσκεψη του ΟΗΕ, σχετικά με το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, που πραγματοποιήθηκε στο Ρίο Ντε Ζανέιρο της Βραζιλίας το 1992.
Πρέπει να τεθεί ως προτεραιότητα διεθνών και εθνικών φορέων, η καταπολέμηση του φαινομένου αυτού και η βελτίωση της ποιότητας ζωής του πληθυσμού, ιδιαιτέρως των αναπτυσσόμενων χωρών, καθώς είναι αδιανόητο εν έτει 2018, να φανταστούμε τη ζωή ενός ανθρώπου χωρίς αποχετευτικό σύστημα, πόσο μάλλον χωρίς πόσιμο νερό.
Την ίδια στιγμή, γίνονται και στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσπάθειες, για τη βελτίωση της ποιότητας του πόσιμου νερού στον ευρωπαϊκό χώρο και την ευχερέστερη πρόσβαση σε αυτό, ιδίως ευάλωτων και περιθωριοποιημένων ομάδων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προτείνει την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας προς την κατεύθυνση των παραπάνω στόχων, αναφέροντας συγκεκριμένες επικαιροποιήσεις.
Για να έρθουμε στα καθ΄ ημάς, η Ελλάδα δε φαίνεται να μένει ανεπηρέαστη από το φαινόμενο έλλειψης νερού, καθώς σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Έρευνας, η Ελλάδα βρίσκεται μέσα στις 32 χώρες, που έως το 2040 φέρεται να αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα έλλειψης νερού.
Πόλεμος για το νερό
Το πρόβλημα είναι έντονο και στη γειτονιά μας, ιδίως στη Μέση Ανατολή. Η Τουρκία, χάρις στα δύο μεγάλα ποτάμια, τον Τίγρη και τον Ευφράτη, που πηγάζουν από τα εδάφη της και τα τεράστια φράγματα που κατασκευάζει, προαλείφεται για περιφερειακή δύναμη στην περιοχή.
Το Πακιστάν βρίσκεται πιο κοντά από κάθε άλλη χώρα της Μέσης Ανατολής σε ένα πρόβλημα που ταλανίζει εδώ και χρόνια τα 2/3 των πληθυσμών της Αφρικής.
Για την ακρίβεια από τα περίπου 80 εκατομμύρια εκτάρια που είναι το Πακιστάν, τα 20 είναι καλλιεργήσιμα και τα 16 εκατομμύρια βασίζονται σε αρδευτικά κανάλια για νερό.
Το ζήτημα γίνεται ακόμα πιο περίπλοκο μετά και την έξαρση της διαμάχης της χώρας με την Ινδία. Το 1960 οι δύο χώρες είχαν υπογράφει συμφωνία για το ποιοι ποταμοί ανήκουν στην δικαιοδοσία της κάθε μίας.
Όμως η Ινδία αντιμετωπίζει ζήτημα επιβίωσης σε πολλές περιοχές λόγω έλλειψης νερού, ξέφυγε από τα συμφωνηθέντα και άρχισε να εκμεταλλεύεται τους ποταμούς που η συμφωνία κατοχύρωνε στο Πακιστάν, δηλαδή τους Τσενάμπ,Τζέλουμ και τον Ινδό ποταμό που βρίσκονται στα νοτιοανατολικά της χώρας.
Και η κατάσταση με την Ινδία ανακύπτει στα ζητήματα διπλωματίας από το 1980 και μετά σχεδόν κάθε διετία. Το Πακιστάν απειλεί να απευθυνθεί στην Παγκόσμια Τράπεζα που ήταν εγγυήτρια της συμφωνίας το 1960.
Η Ινδία από την πλευρά της θεωρεί πως το Πακιστάν είναι η μοναδική χώρα που αρνείται να συνεργαστεί με την SAARC που είναι κάτι σαν την Ε.Ε. με τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, όπως Νεπάλ, Αφγανιστάν, Μπανγκλαντές, Μπουτάν. Φυσικά η κατάσταση ως προς το νερό στις χώρες αυτές δεν είναι πρωτόγνωρη ούτε σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αν εξαιρέσουμε τις χώρες της Αφρικής, ιδίως της υποσαχάριας (στη Νιγηρία η έλλειψη νερού σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από την Μπόκο Χαράμ), τον ίδιο μελλοντικό φόβο αντιμετωπίζει και η Λατινική Αμερική, με πρώτο και καλύτερο το Σάο Πάολο στη Βραζιλία.
Τα εκατομμύρια κάτοικοι της βρίσκονται στο κατώφλι μιας περιόδου που ίσως θα προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις και επαναστάσεις. Όπως τονίζει στο New Yorker το νερό δεν πρόκειται να εξαφανιστεί, ούτε γενικά εξαφανίζεται. Απλώς μετατοπίζεται. Το πρόβλημα είναι ότι εκεί που πηγαίνει συναντάει τρεις φορές μεγαλύτερο πληθυσμό απ΄ότι την προηγούμενη φορά. Για την ακρίβεια για κάθε έναν άνθρωπο που γεννιέται σε μια περιοχή, μειώνεται η ποσότητα του νερού κατά το 1/6.
Ένα άλλο ζήτημα, είναι η μόλυνση του νερού. Η βιομηχανική λειτουργία και τα απόβλητα αυξάνονται σε παγκόσμιο επίπεδο, επομένως οι πιθανότητες σε πολλές περιοχές του κόσμου, όπου οι κάτοικοι τους θεωρούνται «λιγότερο σημαντικοί» για τα οικονομικά συμφέροντα της Δύσης, το νερό να μην είναι πόσιμο έχουν αυξηθεί κατά 70%. Παράλληλα, η αστικοποίηση χωρών κολοσσών όπως η Ινδία, θα οδηγήσουν σε μεγάλη εκβιομηχανοποίηση, άρα πολλαπλασιασμό των βιομηχανικών αποβλήτων.
Μέχρι το 2050, όταν ο πληθυσμός της Γης θα έχει φτάσει τα 9 δις, με πάνω από τους μισούς να καταναλώνουν πρωτεΐνη, τότε θα χρειάζεται η τριπλάσια ποσότητα νερού. Πώς θα βρεθεί;
Η Ρατζέντρα Παχαούρι, προεδρεύουσα του παγκόσμιου οργανισμού International Panel on Climate Change δήλωσε σε πρόσφατη συνεδρίαση: «Δυστυχώς ο κόσμος δεν έχει συνειδητοποιήσει τι πρόκειται να αντιμετωπίσουμε στο άμεσο μέλλον όσον αφορά το νερό. Μιλάμε για κοινωνικές κρίσεις».
