Ήταν Παρασκευή, 9 Μαρτίου 1956, πριν 63 χρόνια. Ο Αρχιεπίσκοπος της Κύπρου, Εθνάρχης Μακάριος Γ΄, φτάνει στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας, με σκοπό να επιβιβαστεί στο αεροπλάνο, προκειμένου να μεταβεί στην Αθήνα για να συναντηθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό (Καραμανλή), για να μιλήσουν για το Κυπριακό, αφού οι συνομιλίες Μακαρίου με τον Άγγλο κυβερνήτη της Κύπρου Χάρτιγκ έχουν φτάσει σε αδιέξοδο. Όμως, φτάνοντας στο αεροδρόμιο, εμφανίζεται μπροστά του ένας Άγγλος αξιωματικός και τον οδηγεί σε κενό αεροπλάνο της RAF, περιτριγυρισμένο από ένοπλους Άγγλους στρατιώτες, όπου του ανακοινώνεται η απόφαση του Χάρτιγκ για εκτόπιση σε άγνωστη χώρα.
Αφού του επιτράπηκε να έχει μια συνοδεία τριών άλλων προσώπων, το αεροπλάνο τους οδηγεί, φρουρούμενους, στην Κένυα και από εκεί, με πολεμικό πλοίο, οδηγήθηκαν στις Σεϋχέλλες (επίσης αγγλική αποικία), όπου τους ενέκλεισαν σε κάποια βίλλα. Ο Μακάριος κρατήθηκε εκεί πάνω από τρία χρόνια, ενώ στην Κύπρο, από την 1η Απριλίου 1955, είχε αρχίσει τη δράση της η ΕΟΚΑ.
Αυτή η, «γκανκστερική», όπως χαρακτηρίστηκε, απαγωγή και εξορία του Μακαρίου προκάλεσε θύελλα αγανάκτησης και διαμαρτυριών στην Ελλάδα και οργανώθηκαν συλλαλητήρια και κάθε μορφής διαμαρτυρίες, ιδιαίτερα από τους φοιτητές στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και αλλού. Μάλιστα, οι διαμαρτυρίες έφτασαν ως την επαρχία, όπως φαίνεται και στη φωτογραφία που στέλνω. Δείχνει τους μαθητές του επαρχιακού, ιστορικού ωστόσο, Γυμνασίου Πόμπιας Ν. Ηρακλείου, οι οποίοι, στις 17 Μαρτίου 1956, ημέρα Σάββατο, πραγματοποιούν συλλαλητήριο στις Μοίρες, 7 χιλιόμετρα από την Πόμπια, όπου γινόταν –και γίνεται πάντα – μεγάλο παζάρι και συρρέει πολύς κόσμος. Εγκαταλείψαμε το σχολείο (τότε τα σχολεία λειτουργούσαν και τα Σάββατα, ως το μεσημέρι), πράγμα που, για εκείνους τους καιρούς ήταν περίπου …επαναστατικό, και πήγαμε, με τα πόδια φυσικά, στις Μοίρες, όπου η διαμαρτυρία μας είχε σημαντική απήχηση στον, έτσι ή αλλιώς ξεσηκωμένο, κόσμο. Ακολούθησαν ομιλίες μαθητών από κεντρικό μπαλκόνι (μεταξύ των ομιλητών ήμουν και εγώ, μαθητής της 7ης τάξης, -σα να λέμε Β’ σημερινού Λυκείου-. ενώ στη φωτογραφία διακρίνομαι κρατώντας το αυτοσχέδιο πλακάτ με την Κύπρο).
Η φωτογραφία στάλθηκε σε τοπική εφημερίδα στις Μοίρες και στο Λύκειο Πόμπιας, όπου οργανώνονται εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από τη λειτουργία του.
Γ. Ι. Ζωγραφάκης
