Ο Ιερός Ναός (ολοκληρώθηκε το 1977) είναι σταυροειδής με τρούλο και κτισμένος από πέτρα του Χολομώντα και κατά το μεγαλύτερο μέρος από εθελοντική εργασία των κατοίκων.
Χτίστηκε στη θέση παλαιότερου ναού, βασιλικού ρυθμού, ο οποίος είχε καταστραφεί από τους Τούρκους το 1821 και έπειτα ανακαινίστηκε το 1914.
Στον περίβολο του ναού υπάρχει παρεκκλήσι προς τιμήν του Αγίου Θεοδώρου. Στο ναό φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, η οποία πιθανότατα προέρχεται από τη Μονή Δοχειαρίου, μετόχι της οποίας ήταν η περιοχή που βρίσκεται σήμερα το χωριό.
Στο φόρεμα του αγγέλου βλέπουμε επιγραφή με τη χρονολογία 1872. Κατά την Τουρκοκρατία, οι Τούρκοι ανακάλυψαν την ιερή εικόνα και προσπάθησαν να την πυρπολήσουν, με θαυματουργό όμως τρόπο δεν κατέστη αυτό δυνατό.
Στο ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ λειτουργεί εκκλησιαστικό μουσείο και υπάρχουν μεταξύ άλλων ιερά κειμήλια και λείψανα αγίων…σώζονται περίπου 120 κειμήλια του περασμένου αιώνα.
Πρόκειται για εικόνες, βιβλία και Ιερά σκεύη, φτιαγμένα ή αφιερωμένα από ευσεβείς χριστιανούς, προς τιμήν του Αρχαγγέλου Μιχαήλ καθώς και πλήθος τάματα, τούρκικα φλουριά, σταυροί και κοσμήματα που το καθένα από αυτά μαρτυρεί κάποια επέμβαση και παροχή θείας βοηθείας από τον Αρχιστράτηγο των Άνω Δυνάμεων.
Τα αντικείμενα αξίας
Όλα τα αντικείμενα αξίας που φυλάσσονται στο Ναό είναι καταγεγραμμένα από την Εφορία Βυζαντινών και Νεοτέρων Αρχαιοτήτων και βρίσκονται σε βιτρίνες στο Γυναικωνίτη του Ιερού μας Ναού, όπου λειτουργεί ένα μικρό Μουσείο.
Μερικά από αυτά είναι:
* Ένα ασημένιο Αρτοφόριο, με ημερομηνία 1884
* Ευαγγέλιο, με ασημένιο κάλυμμα του 1857
* Ασημένιο δισκοπότηρο του 1860
* Στέφανα γάμου, “κορώνες”
* Μηναία του περασμένου αιώνα
* Σταύρωση, η οποία βρίσκονταν στο παλαιό τέμπλο του Ναού και φέρει ημερομηνία 1857, καθώς και τα βημόθυρα του παλαιού τέμπλου, το οποίο τέμπλο, ήταν φτιαγμένο στο χέρι με τσεκούρι και επιχρυσωμένο, αλλά δυστυχώς δεν σώζεται.
* Εικόνες περιόδου 1800-1900 και αρκετά άλλα, μερικά από τα οποία παραθέτουμε στο μικρό αυτό αφιέρωμα, σε φωτογραφίες. (Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι όλα τα κειμήλια βρίσκονται σε λειτουργική χρήση σήμερα)
Σήμερα ο ναός πανηγυρίζει δύο φορές το χρόνο, στις 6 Σεπτεμβρίου (“Αρχαγγελούδι) και στις 8 Νοεμβρίου.
Στον Ταξιάρχη επίσης εορτάζουν ο Άγιος Χριστόφορος και ο Άγιος Νικόλαος το Μάιο, ο Προφήτης Ηλίας, η Αγία Παρασκευή και ο Άγιος Παντελεήμων τον Ιούλιο και τελούνται θρησκευτικές εκδηλώσεις, με την τήρηση παραδοσιακών εθίμων.
Θαυματουργή εικόνα του Αγίου Αρχάγγελου Μιχαήλ
Η εικόνα του Αρχαγγέλου βρίσκεται στο κουβούκλιο, “θρόνο”, όπως τον ονομάζουν οι κάτοικοι του χωριού, αριστερά του Ναού. Έχει διαστάσεις 0,865 μ. με 0,585 μ. και είναι “ντυμένη” με ασημένιο πουκάμισο.
(Κατά πάσα πιθανότητα η θαυματουργή εικόνα του Αγίου Ταξιάρχου προέρχεται από την Ιερά και σεβάσμια Μονή Δοχειαρίου, μετόχι της οποίας ήταν η περιοχή που βρίσκεται σήμερα το χωριό.) Στο κάτω μέρος του φορέματος υπάρχει η επιγραφή “θαυματουργή εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ”, με ημερομηνία, 1872. ο ασημένιο φόρεμα φτιάχτηκε από προσφορές των πιστών στη Ρωσία. Το ιστορικό του “πουκαμίσου”, όπως ονομάζεται, της εικόνας, έχει ως εξής:
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, οι Τούρκοι έκαναν επιδρομή στο χωριό. Οι κάτοικοι στην προσπάθεια τους να σωθούν εγκατέλειψαν το χωριό παίρνοντας μαζί τους τη θαυματουργή εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Καθώς οι Τούρκοι κόντευαν να πιάσουν τους φυγάδες, αυτός που κρατούσε την εικόνα, την έκρυψε σε κάποια μικρή σπηλιά στην περιοχή που ονομάζεται “Αρκουδόλακας”.Οι Τούρκοι ανακάλυψαν την Ιερή εικόνα και προσπάθησαν να την πυρπολήσουν. Όμως, ω του θαύματος! Η εικόνα απομακρύνθηκε από τη φωτιά, έπεσε μέσα στο ποτάμι που περνούσε από εκεί και στάθηκε όρθια μέσα στο νερό. Οι κάτοικοι όταν επέστρεψαν από τη φυγή, βρήκαν τη θαυματουργή εικόνα και την τοποθέτησαν στη θέση της, πίσω στο Ναό. Με την πρώτη ευκαιρία συγκέντρωσαν χρήματα και έφτιαξαν το φόρεμα του Ταξιάρχου για να καλυφθούν οι φθορές από την πυρπόληση.
ΑΛΛΕΣ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΜΙΧΑΗΛ
Εκτός από την μεγάλη εικόνα του Αγίου Ταξιάρχου που φυλάσσεται στον Ιερό μας Ναό υπάρχουν ακόμη τρείς που συνδέονται με θαυμαστές διηγήσεις που διασώζει η παράδοση σχετικά με αυτές…
Η πρώτη μικρή τετράγωνη εικόνα που βρίσκεται μέσα σε κορνίζα και από την πάροδο των χρόνων έχει σχεδόν σβηστεί η μορφή του Αγίου, λέγεται ότι βρέθηκε στον κορμό ενός δέντρου στο μέρος (εντός του Ναού) στο οποίο είναι τώρα τοποθετημένος ο “θρόνος” του Ταξιάρχου Μιχαήλ. Την εικόνα αυτή υπάρχει μακροχρόνια παράδοση να παίρνουν οι κάτοικοι στα σπίτια τους όταν υπάρχει πειρασμός κάποιας αρρώστιας και μάλιστα να την τοποθετούν επάνω στο άρρωστο και να θεραπεύεται με τη Χάρη του Θεού και την ενίσχυση του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
(Η εικόνα αυτή πρόσφατα δόθηκε για καθαρισμό αποκαλύπτοντας την εικονογραφία του Αρχαγγέλου, λαϊκής τεχνοτροπίας).
Η δεύτερη εικόνα στην οποία παριστάνεται ο Άρχοντας Μιχαήλ, είναι καλυμμένη με φόρεμα επίχρυσο. Η εικόνα αυτή βρέθηκε με τον εξής τρόπο στο Ναό μας:
Κάποιος νέος από το χωριό “Β”. της Χαλκιδικής, ονόματι “Η”., έπασχε από αρρώστια των νεύρων, (σχιζοφρένεια ή ήταν δαιμονισμένος) και παρ’ όλες τις προσπάθειες της οικογενείας του δεν μπορούσε να γίνει καλά. Τότε οι γονείς του τον έφεραν στον Άγιο Ταξιάρχη, όπου και παρέμεινε για σαράντα ημέρες και το παλικάρι έγινε τελείως καλά. Σε ανάμνηση της θεραπείας αφιέρωσε στον Ιερό μας Ναό την εικόνα αυτή, είς μνημόσυνο αιώνιο του θαύματος που επιτελέστηκε σε αυτόν και προς ωφέλεια των ευσεβών χριστιανών.
Η Τρίτη εικόνα παρουσιάζει τον Αρχάγγελο κρατώντας ζυγαριά, διότι σύμφωνα με την παράδοση, ο Άρχοντας Μιχαήλ είναι αυτός που λαμβάνει την ψυχή όταν αποχωρίζεται από το σώμα και την οδηγεί μπροστά στο θρόνο του Πανοικτίρμονα Θεού ή την αφήνει να κυλήσει στον Άδη μακριά από την μακαριότητα της θέας του Προσώπου Του. Την εικόνα αυτή έπαιρναν τα παλαιότερα χρόνια οι εκάστοτε Εκκλησιαστικοί Επίτροποι και περιόδευαν στα μαντριά των βλαχοποιμένων, οι οποίοι έρχονταν στην περιοχή του Ταξιάρχη για να βοσκήσουν τα ζωντανά τους και μάζευαν τις δωρεές που έδιναν για τον Άγιο.
Μάλιστα, μαρτυρείται εποχή που ο Ναός συγκέντρωνε περίπου 180 ζώα από προσφορές.
Σε μία από αυτές τις περιοδείες τους οι επίτροποι έτυχε να νυχτωθούν σε κάποιο μαντρί και ζήτησαν κατάλυμα για να περάσουν το βράδυ. Ο βοσκός αντί να τους φιλοξενήσει στην καλύβα του, τους έβαλε να κοιμηθούν μέσα στο στάβλο. Το βράδυ ο βοσκός ξύπνησε από χτυπήματα και άρχισε να φωνάζει ότι τον “ζουπάει”, (δηλαδή τον δέρνει) ο Άγιος Αρχάγγελος. Κατάλαβε τότε το σφάλμα του, κάλεσε τους επιτρόπους να αναπαυτούν μέσα στην καλύβα του και τοποθέτησε την εικόνα του Αγίου στο εικονοστάσιο.
