Η Ιερισσός πέρασε στα χέρια των Οθωμανών, όπως και το Άγιο Όρος γύρω στο 1423 μ.Χ. Το 1425 το κάστρο της Ιερισσού θα πυρποληθεί από τους Βενετούς που κατείχαν τη Θεσσαλονίκη, αλλά γρήγορα θα διορθωθεί με μέριμνα αυτή τη φορά της Υψηλής Πύλης. Οι παράλιοι οικισμοί της Χαλκιδικής σταδιακά εγκαταλείπονται λόγω της ανασφάλειας που υπάρχει από τις πειρατικές επιδρομές. Η Ιερισσός είναι ένας από τους δύο οικισμούς που καταφέρνουν να διατηρηθούν στην αρχαία τους θέση. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγικής της γης περνά στα χέρια των Αγιορειτών μοναχών και ένα μεγάλο μέρος των κατοίκων εργάζεται στα μετόχια της περιοχής. Από την εποχή αυτή διαλέξαμε να παρουσιάσουμε δύο από τους σωζόμενους μύλους της Ιερισσού, απαραίτητα γρανάζια της τοπικής οικονομίας,τον υδρόμυλο του Τζίτζου και τον γνωστό ανεμόμυλο του Πάπα στην παραλία της κωμόπολης.

1. Ο μύλος του Τζίτζου βρίσκεται γύρω στα 2.5 χμ έξω από την Ιερισσό, στον Καλαϊτζή τον Λάκο όπως λέγεται σήμερα ή στο ρέμα του Αγίου Ηλιού όπως το βρίσκουμε στις πηγές. Είναι ένας παλιός, όμορφος, καλοχτισμένος και σπάνιος λόγω της τυπολογίας του μύλος που περιμένει να συντηρηθεί. Από Οθωμανικά έγγραφα του 16ου αιώνα μαθαίνουμε ότι στα όρια του μετοχίου της “Κορόνης” (Κρούνας) λειτουργεί μύλος. Επειδή η τοποθεσία συμπίπτει με τον μύλο του Τζίτζου μπορούμε να υποθέσουμε ότι είναι αυτός.

2. Ο ανεμόμυλος του γερο Βασίλα Πάπα στην παραλία της Ιερισσού είναι ένας από τους σπάνιους μύλους της Ηπειρωτικής Ελλάδας όπως αναφέρει το 1806 ο William Leake: “…στην ακτή στέκει ένας ανεμόμυλος , ο μόνος που είδα στην ηπειρωτική Ελλάδα, εκτός από εκείνον στα Μέγαρα”.